به نقل از «فرارو»

جنگ غزه و ۳ فرصت راهبردی برای سیاست خارجی ایران

تاریخ انتشار: ۳۰ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۷۹۰۲۸۴

فرارو- جنگ غزه را به معنای واقعی کلمه بایستی یکی از بزرگترین تراژدی‌های قرن بیست و یکم به حساب آورد. جنگی که نرخ کشتار غیرنظامیان در آن بیشتر از هر جنگ دیگری در قرن بیست و یکم بوده و جلوه‌های عینی از نسل کشی و پاکسازی قومیتی را به نمایش گذاشته است. در این جنگ، تاکنون بیش از ۲۸ هزار فلسطینی به شهادت رسیده و بیش از ۷۰ هزار تن دیگر نیز مجروح شده اند و البته که هزاران فلسطینی نیز زیر آوار‌ها مدفون و گرفتار هستند و هیچ چشم انداز روشنی برای خارج کردن آن‌ها از این وضعیت مشاهده نمی‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش فرارو؛ در این راستا، باید توجه داشت که جنگ غزه در نوع خود بسیاری از معادلات راهبردی و ژئوپلیتیکی را در منطقه غرب آسیا به هم ریخته و طیف گسترده‌ای از تضاد‌ها و تقابلات در سطح منطقه مذکور میان بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را سبب شده است. در این میان، ایران از جمله بازیگرانی بوده که به واسطه جایگاه خود در محور مقاومت، به شیوه‌های مختلف در روند درگیری‌های جاری در منطقه غرب آسیا، کنشگری فعال است و بسیاری از تحلیلگران و سیاستمداران غربی نیز معتقدند که تهران را باید یکی از اتاق‌های عملیات و فکر اصلی در چهارچوب تحولات جاری  دانست.

جنگ غزه تراژدی و رنجی عمیق  به مرم فلسطین تحمیل کرده و درگیری‌های منطقه‌ای قابل توجهی را نیز ایجاد و تحریک کرده است. در کنار تمام این تلخی‌ها، ۳ فرصت جدید از دلِ سیل قابل ملاحظه‌ بحران‌ها قابل توجه است: 

۱. چرخش قابل تامل اریتره و سودان به سمت ایران

در روز‌های گذشته، شاهد تشدید تحرکات دیپلماتیک اریتره و سودان به عنوان دو کشور مهم آفریقایی جهت توسعه روابط با ایران بوده ایم. از یک سو، اریتره به عنوان یک کشور مهم آفریقایی که مجاور با دریای سرخ است، از اراده جدی خود جهت ارتقا روابط با ایران تا سطح راهبردی خبر داده و تاکید کرده که در این زمینه هیچ محدودیتی را پیش روی خود نمی‌بیند.

از سوی دیگر، سودان نیز که در دهه ۲۰۰۰ میلادی روابط نزدیکی را با ایران تعریف کرده بود و سپس به سمت عربستان و جریان‌های رقیب و مخالف حرکت کرده بود، به تازگی از تمایل جدی خود جهت احیا پیوند‌ها با ایران خبر داده است.

رویداد‌هایی که هر دو در بحبوحه جنگ غزه رخ داده اند و بایستی آن‌ها را تا حدی، ناشی از تبعات جنگ مذکور و شکل گیری دستور کار‌های جدید برای کشور‌های منطقه دانست. هر دو تحول مذکور حامل دو پالس معنادار هستند.

اولا، تقویت پیوند‌های ایران با اریتره به عنوان کشوری که همراه با یمن، کنترل و تسلط قابل توجهی را بر دریای سرخ و تنگه باب المندب دارد، به این معناست که کشور ما می‌تواند دامنه قدرت و نفوذ منطقه‌ای خود را به نحو قابل توجهی افزایش دهد.

در کنار این مساله، سودان نیز که در ماه‌های گذشته روابط خود را با اسرائیل عادی سازی کرده بود، اکنون به واسطه توسعه روابط با ایران، عملا این پروژه را حاشیه نشین می‌کند و از ظهور روند‌های جدیدی در سیاست خارجی خود خبر می‌دهد. موقعیت راهبردی سودان در قاره آفریقا نیز خود فرصت‌های قابل توجهی را در اختیار ایران قرار می‌دهد تا بتواند از مزایای توسعه روابط با سودان نهایت استفاده را ببرد.

توجه داشته باشیم که در سال‌های اخیر امارات و عربستان، سرمایه گذاری‌های قابل توجهی را در سودان انجام داده اند و ابراز تمایل جدی سودانی‌ها جهت توسعه روابط با ایران در وضعیت کنونی، نشان می‌دهد که آن‌ها تا حد زیادی از این دسته از بازیگران نیز ناامید هستند و در زمینه توسعه روابط با ایران، منافع قابل توجهی را می‌بینند.

نکته دوم اینکه گرایش سودان و اریتره به سمت توسعه روابط با ایران در نوع خود حامل زوال و افول موقعیت هژمونیک آمریکا و قدرت‌های غربی در منطقه غرب آسیا و آفریقا نیز است. زوالی که در نوع خود، اوج گیری قدرت بازیگران و کنشگران نوظهوری نظیر ایران را در پی داشته و انتظار می‌رود در ادامه راه، این روند‌ها ادامه‌دار باشند و چالش‌های جدی را برای رقبای منطقه‌ای و بین المللی کشور ما ایجاد کنند و در عین حال برای ایران، دستاورد ساز باشند.

۲. افزایش میزان محبوبیت منطقه‌ای ایران

"مرکز افکار سنجی عربی" به تازگی بر اساس جدیدترین یافته‌های نظرسنجی خود که در شماری از کشور‌های عرب انجام گرفته به این مساله اشاره کرده که اوج گیری جنگ غزه سبب شده تا روند‌های تازه‌ای در جهان عرب و اسلام به ویژه از منظر افکار عمومی آن‌ها شکل بگیرند. در این راستا، این مرکز به طور خاص از گرایش قابل توجه ملت‌های عربی به توسعه روابط با طیف قدرت‌های شرقی نظیر چین و روسیه اشاره داشته است.

جدای از این‌ها، این مرکز یک نکته قابل تامل را نیز ذکر کرده و آن این است که میزان محبوبیت ایران و مقام معظم رهبری در مقایسه با شماری از رهبران شناخته شده عربی نظیر محمد بن سلمان و یا محمد بن زاید آل نهیان به نحو قابل توجهی افزایش یافته است. در همین راستا، بسیاری از افکار عمومی عربی، اکنون تا حد زیادی معتقدند که بایستی با زبان زور با اسرائیل مقابله کرد و تفاهم و گفتگو با آن را به هیچ عنوان گزینه مطلوبی ارزیابی نمی‌کنند.

مرکز افکار سنجی عربی پیشتر در نظرسنجی دیگری به این مساله اشاره داشت که اغلب افکار عمومی در جهان عرب، حس مثبت بیشتری را در قیاس با گذشته نسبت به جنبش حماس و جریان مقاومت فلسطین دارند. مسائلی که همه حاکی از این هستند که سطح قطبی‌گرایی سیاسی و اجتماعی در جهان عرب به نقطه‌ای رسیده که اکنون محور حامی تقابل با اسرائیل، از وزن بیشتری برخوردار هستند و درست به همین دلیل نیز موضع ایران و محور مقاومت در رابطه با جنگ غزه را هم ستایش می‌کنند.

معادله‌ای که هم در شرایط فعلی و هم در آینده بایستی به دقت از سوی اتاق‌های فکر و تصمیم‌ساز در حوزه سیاست خارجی مطالعه شود و بهره برداری‌های لازم از آن انجام گیرد.

۳. تضعیف ابتکار‌های غربی در منطقه غرب آسیا

در نهایت باید گفت که جنگ غزه تا حد زیادی زمینه‌های مساعدی را جهت خنثی سازی طرح و ابتکارات سیاسی و امنیتی غربی در منطقه غرب آسیا نیز فراهم کرده است. در این زمینه می‌توان به ابتکار "توافق ابراهیم" اشاره کرد که عادی سازی روابط کشور‌های عربی و اسلامی با رژیم اسرائیل را در دستورکار داشت و پیش از جنگ غزه، زمزمه‌های مختلفی در مورد قریب الوقوع بودن عادی سازی روابط عربستان سعودی با اسرائیل نیز مطرح می‌شد. با این حال، جنگ غزه تا حد زیادی دستورکار مذکور را به حاشیه افکند و البته که در وضعیت کنونی، هرگونه تعامل و همکاری حکام و دولت‌های عربی با اسرائیل به امری پرهزینه و مملو از چالش برای آن‌ها تبدیل شده است.

حال در این فضا، سیاست خارجی ایران بایستی رویکردی فعال اتخاذ کند و در فضای تضعیف ابتکار‌های غربی، فعالانه وارد میدان شده و ابتکارات جدیدی را در سطوح مختلف مطرح کند و منافع کشور در سطح منطقه را چند سطح به پیش برد.

روند تحولات منطقه غرب آسیا به نحوی است که انفعال در قالب آن عین تضعیف منافع ملی کشور ما است و کنشگری فعال، سرنوشت محتوم ایران در برهه زمانی کنونی است. کنشگری و رویکردی که با توجه به زمینه‌های مساعد منطقه‌ای و بین المللی فعلی، می‌تواند دستاورد‌ها و منافع قابل توجهی را نصیب کشور کند.

از این رو، اقدامِ مناسب و به موقع، بایستی اولویت‌ِ سیاست خارجی ایران در وضعیت حساس کنونی باشد.

منبع: فرارو

کلیدواژه: جنگ غزه سیاست خارجی ایران نظام بین الملل قیمت طلا و ارز قیمت خودرو قیمت موبایل توسعه روابط با ایران منطقه غرب آسیا قابل توجهی سیاست خارجی تا حد زیادی قابل توجه منطقه ای جنگ غزه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۷۹۰۲۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حجم تجارت خارجی ایران ۱۵۳ میلیارد دلار است

به گزارش صدای ایران از ایرنا، عباس علی‌آبادی، در افتتاحیه ششمین نمایشگاه ایران اکسپو، با بیان اینکه اکنون ایران با وجود تحریم‌ها یکی از قطب‌های اقتصاد و صنعت منطقه است، اظهار داشت: بالغ بر ۱۵۳ میلیارد دلار حجم تجارت خارجی کشور شامل صادرات غیرنفتی، نفتی و واردات است که از این رقم نزدیک به ۵۰ میلیارد دلار مربوط به صادرات غیرنفتی است.

وی افزود: کشور‌های همسایه افریقایی، کشور‌های اسلامی و دوست در اولویت توسعه روابط و همکاری اقتصاد با جمهوری اسلامی ایران هستم ضمن اینکه عضو ناظر تجارت جهانی هستیم و با حضور در پیمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی تعامل سازنده‌ای با این پیمان‌های این کشور‌ها داریم.

علی‌آبادی بیان داشت: در سازمان همکاری اکو با ۹ کشور همسایه و منطقه همکاری داریم و موافقتنامه تجاری در حال پیگیری است با هشت کشور اسلامی در حال توسعه، موافقتنامه تجارت ترجیحی امضا کرده و در حال اجرا هستیم. همچنین در سازمان همکاری اسلامی با کشور‌های عضو موافقتنامه تجارت ترجیحی داشته و همکاری‌های تجاری را برنامه‌ریزی و اجرا می‌کنیم.

وی خاطرنشان کرد: با کشور‌های اتحادیه اقتصادی اوراسیا، موافقتنامه تجارت آزاد و با تعدادی دیگر از کشور‌ها موافقتنامه تجارت ترجیهی به امضا رسیده و با برخی دیگر از کشور‌ها در حال مذاکره هستیم، ما آماده عامل هستیم و دست همکاری اقتصادی با کشور‌ها و ملت‌های جهان را می‌فشاریم.

توسعه روابط تجاری با کشور‌های شرکت‌کننده در نمایشگاه اکسپو

وزیر صنعت، معدن و تجارت، با اشاره به برگزاری نمایشگاه ایران اکسپو ۱۴۰۳ گفت: تلاش می‌کنیم این نمایشگاه بتواند با ارائه شفافیت توانمندی‌ها و شناسایی نیازمند‌های طرفین گام جدی را در توسعه اقتصادی بردارد.

علی‌آبادی ادامه داد: مهم‌ترین هدف این نمایشگاه توسعه روابط تجاری با کشور‌های شرکت‌کننده است، ایران در حوزه تجارت مزایای نسبی بسیاری دارد که می‌تواند تسهیل گر بسیاری از تعاملات در سطوح مختلف راهبردی باشد.

وی بیان کرد: زمینه‌های همکاری را تسهیل می‌کند ایران در حوزه تجارت مزایای نسبی دارد که می‌تواند تسهیل گر در حوزه راهبردی باشد همچنین چهره واقعی بخشی از توانمندی‌های ایران در این نمایشگاه‌ها معرفی می‌شود و زمینه برای همکاری‌های اقتصادی فراهم می‌گردد.

حضور بازرگانان و تجار از ۱۰۰ کشور دنیا

وزیر صنعت، معدن و تجارت، با اشاره به حضور بازرگانان و تجار از ۱۰۰ کشور دنیا گفت: توجه به جایگاه ایران در کنار ظرفیت معدنی و کشاورزی و صنعتی فرصت‌های زیادی را فراهم می‌کند در این راستا رویکرد اصلی برنامه‌های وزارت صمت مبتنی بر تعاملات در عرصه بین‌الملل و کسب و کار دانش بنیان است.

وی بیان داشت: برنامه ما در مرحله اول جهت‌دهی توسعه اقتصادی بر پایه رشد اقتصادی پایدار با تعاملات بین‌المللی با محصولات فناورانه است، دوم توسعه زیرساخت‌های تجاری و افزایش سهم کشور از تجارت بین‌المللی از دیپلماسی اقتصادی است.

اولویت به دیپلماسی اقتصادی با هدف ورود به بازار‌های جهانی و فناوری

علی‌آبادی با بیان اینکه اولویت‌دادن به دیپلماسی اقتصادی با هدف ورود به بازار‌های جهانی و فناوری است گفت: تعامل سازنده با کشور‌های منطقه در انتقال فناوری و صنعتی مهم‌ترین اقدام است، فعال‌سازی میز‌های کالایی کشور و استانی با هدف شناسایی ظرفیت صادرات به کشور‌های هدف با همکاری وزارت امور خارجه و بهره‌مندی حداکثری از روابط سیاسی در ایجاد بازار‌های جدید و حوزه تامین است.

وی اضافه کرد: افزایش کارایی و فعال کردن رایزنان بازرگانی در حرکت رقبای ایران، ارائه اطلاعات کامل به بازرگانان ایرانی و تنوع‌بخشی به تجارت با کمک ارز‌های محلی، توسعه بازار‌های مرزی جهت افزایش صادرات و منابع خارج از کشور، بهره‌گیری از ظرفیت اتاق‌های بازرگانی با سایر کشور‌ها و بخش خصوصی در روابط خارجی و گسترش بازار‌های صادراتی از مهم‌ترین اقدامات است.